Overig
Meldpunt Cybercrime (internetoplichting)
Cybercrime (of internetoplichting) kan kort worden samengevat als criminaliteit waarbij gebruik wordt gemaakt van het internet of andere informatie- en communicatietechnologieën. Iedereen die gebruik maakt van internet of ICT kan het doelwit worden van cybercrime.
Uit cijfers van een veiligheidsmonitor in 2015 is gebleken dat één op de negen Nederlanders eenmalig of vaker het slachtoffer was van een vorm van internetoplichting. Ook voor veel bedrijven, overheden en andere organisaties is cybercrime één van de grootste bedreigingen aan het worden.
Soorten internetoplichting
Er zijn verschillende soorten internetoplichting. Zo kan er gemanipuleerd worden met chips in een bankpas, creditcard, telefoon of computer. Andere voorbeelden van cybercrime zijn:
- Phishing: vorm van internetfraude waarbij de fraudeurs via e-mails of chatberichten proberen om uw persoons- en/of bankgegevens te ontfutselen
- Ransomware: installeren van frauduleuze software op je computer om je geld afhandig te maken
- Microsoft (tech) scam: vorm van cybercrime waarbij de fraudeur zich voordoet als medewerker van Microsoft waarbij je moet betalen om niet-bestaande problemen met je computer op te lossen.
- Hacken: zonder toestemming binnendringen van een computer of computernetwerk
Melding maken
Als jij of iemand in je omgeving slachtoffer is van internetoplichting kun je daar melding van maken middels een aangifte bij de politie. Ook als je iemand kent of hebt gezien die zich bezighoudt met criminele activiteiten kun je aangifte doen.
Aangifte doen en melding maken van cybercrime kan via één van de onderstaande manieren:
- Aangifte doen bij een politiebureau: bij ieder politiebureau in Nederland kun je aangifte doen. Handig is om te vragen naar een digitaal expert van de politie die je kan helpen.
- Aangifte doen via politie.nl: via de website van politie.nl kun je in veel gevallen online aangifte doen van cybercrime
- Aangifte doen via het telefoonnummer van de politie: 0900 – 8844
- Anoniem aangifte doen: via de website meldmisdaadanoniem.nl kun je digitaal of telefonisch aangifte (0800 – 7000) doen zonder dat uw persoonsgegevens bekend worden.
Voorkomen
Er zijn verschillende maatregelen die kunnen voorkomen dat je het slachtoffer wordt van cybercrime of internetoplichting. Deze worden hieronder toegelicht.
Herken onbetrouwbare e-mails (Phishing)
Bij phishing proberen oplichters met behulp van een neppe e-mail gevoelige gegevens van je te ontfutselen. Dit zijn meestal bankgegevens, gebruikersnamen en wachtwoorden. De oplichter doet zich bijvoorbeeld voor als je bank, creditcardmaatschappij, provider of zelfs de belastingdienst. Hieronder een kort stappenplan om phishing te herkennen:
1. Wie is de afzender van de mail?
Let bij het onderstaande voorbeeld op de afzender. Die lijkt misschien betrouwbaar aangezien het gaat om een bekende creditcarduitgever in Nederland. Als je echter kijkt naar de adresgegevens (het e-mailadres van de afzender) ontdekt je dat iets niet helemaal klopt.
Controleer daarom altijd het e-mail adres van de afzender. Let daarbij vooral op:
- Het gedeelte na de ‘@’. Staat hier het echte domein van jouw bank, provider of creditcarduitgever, bijvoorbeeld @ing.nl, @ziggo.nl, @klm.com of @visa.com?
- Staat er iets anders? Controleer het e-mail adres dan door via het internet te zoeken naar de officiële website of het officiële e-mail adres. Je kunt ook contact opnemen met de klantenservice.
2. Welke aanhef wordt er gebruikt?
Als er een vage aanhef wordt gebruikt, bijvoorbeeld Beste klant, Geachte heer/mevrouw of een andere aanhef waarbij je naam en geslacht niet duidelijk zijn, kan dat een teken zijn van phishing. Zeker als van punt 3 hieronder ook sprake is.
3. Wat is de inhoud van de mail?
Bij phishing e-mail wordt er vaak gevraagd naar inloggegevens en andere persoonlijke informatie. Het kan ook zijn dat je wordt gevraagd om ergens in te loggen om iets te verifiëren of te controleren. Bedrijven, instellingen en andere organisaties zullen nooit via de mail inloggegevens of andere gevoelige informatie bij u opvragen.
4. Controleer de links in de mail
Staat er link in de mail? Dan is het mogelijk om deze qua betrouwbaarheid te controleren. Dit kun je doen door met de muis op de link te gaan staan zonder erop te klikken. In de browser verschijnt dan ergens het adres waar de link naartoe gaat. Een andere mogelijkheid is om met de rechtermuis op een link te klikken, het linkadres te kopiëren en deze te plakken in een word document of tekstbestand. Het adres waar de link naartoe gaat, wordt dan duidelijk.
5. Welk taalgebruik wordt gehanteerd?
Phishing e-mails hebben vaak (maar niet altijd) gebrekkig taalgebruik, zoals een rare zinsbouw of rare interpuncties. Dat komt omdat deze mails vaak vanaf een andere taal zijn vertaald naar het Nederlands.
6. Bij twijfel: bel de klantenservice
Twijfel je nog steeds of een bepaalde mail nep is of niet? Neem dan contact op met de klantenservice van de vermeende afzender.
7. Reageer niet op de mail
Het is raadzaam om nooit te reageren op phishing e-mails.
Veilig internetten
Op een veilige manier gebruik maken van het internet kan voorkomen dat je slachtoffer wordt van veelvoorkomende vormen van cybercrime. Neem de volgende maatregelen in acht:
- Gebruik een computer die goed is beveiligd met behulp van een betrouwbare firewall en antivirusscanner. Zorg dat deze software regelmatig wordt geüpdatet.
- Maak gebruik van veilige wachtwoorden die niet te raden zijn. Kies bij voorkeur een wachtwoord van minimaal 8 tekens waarbij je gebruik maakt van kleine letters, hoofdletters, cijfers en symbolen.
- Maak een veilige back-up van belangrijke gegevens en wachtwoorden.
- Bezoek betrouwbare websites door kritisch te kijken naar de inhoud op de site. Let bovendien op de URL die in adresbalk staat. Veel websites hebben tegenwoordig een veilige https-verbinding waarbij jouw persoonlijke gegevens zijn beschermd.
Let op cookies
In het kader van je privacy en het voorkomen van oplichting via het internet is het ook raadzaam om te letten op het gebruik van cookies op websites die u bezoekt. Bezoek alleen sites die een juist cookiebeleid hanteren. Websites die gebruik maken van cookies moeten bezoekers toestemming vragen voor het plaatsen van een cookie die privacygevoelige informatie bevat. Een cookie is een klein bestandje die op uw computer, tablet of mobiele telefoon wordt geplaatst, bijvoorbeeld tijdens het bezoeken van een website. De cookie bevat bepaalde informatie over u, uw computer en/of de browser die u gebruikt.
De meeste cookies zijn onschuldig en bevatten uitsluitend technische informatie zonder gevolgen voor je privacy. Er zijn echter ook sites die gebruik maken van zogenaamde tracking cookies. Deze cookies monitoren je surfgedrag en stellen op basis daarvan een gebruikersprofiel op, bijvoorbeeld met als doel gerichte advertenties te tonen. Indien een website gebruik maakt van tracking cookies zijn zij verplicht je hierop te attenderen. Ook moet je toestemming geven voor het gebruik van deze cookies.
Tot slot zijn er cookies die persoonsgegevens verwerken. Voor deze cookies geldt de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp).
Veilig (online) winkelen en betalen
Hieronder nog een aantal tips voor veilig gebruik van betaalmiddelen:
- Als je graag online winkelt, is het raadzaam om kritisch te kijken naar de online winkel waar u aankopen wilt doen. De shopscan van consuwijzer kan daarbij helpen. Op die manier weet je dat de winkel betrouwbaar is.
- Zorg ervoor dat de pincode van jouw betaalpas en creditcard geheim blijft. Onthoudt uw pincode goed en schrijf hem nergens op.
- Zorg ervoor dat niemand met je meekijkt als je de pincode intoetst
- Verander je pincode als je vermoedt dat iemand jouw pincode kent
- Bewaar je betaalpas en creditcard op een veilige plaats. Vooral voor de creditcard is dit erg belangrijk.
- Controleer je creditcard- en bankafschriften. Rare afschrijvingen dien je te controleren. Fraude meld je zo snel mogelijk aan de bank of creditcarduitgever.
Cyberpesten (digitaal pesten)
Tegenwoordig wordt er steeds vaker gepest via diverse digitale media. Dit wordt ook wel digitaal pesten of cyberpesten genoemd. Digitaal pesten staat in nauw verband met cybercrime en internetoplichting. Via de sociale kanelen, zoals Facebook, Twitter, Instagram, SnapChat en chatrooms is het kinderlijk eenvoudig om dreigende of belastende berichten te versturen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan foto’s, filmpjes met een kwetsende inhoud. Soms gaat het online pesten zo over dat er sprake is van cybercrime.
Gelukkig zijn er tegenwoordig allerlei manieren om je tegen cyberpesten te verweren.
Ook zijn er twee meldpunten in het leven geroepen:
- Helpwanted.nl
- Meldknop.nl
Dit zijn tevens instanties die je kunnen helpen bij problemen rondom pesten.
