Studieschuld – tips en uitleg

De meeste studenten lenen bij de overheid en bouwen een studieschuld op. Het geleende bedrag moet echter wel terugbetaald worden. Natuurlijk wilt u als afgestudeerde ook genieten van uw salaris. Toch is het belangrijk om te beseffen dat het geleende bedrag na twee jaar langzaam oploopt. Tijdig aflossen kan u veel geld besparen.

In het onderstaande dossier wordt belangrijke informatie gegeven over de studieschuld bij DUO. Daarnaast worden tips verstrekt ten aanzien van het aflossen van de studieschuld.

DUO

U lost de schuld af bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). DUO is in 2010 ontstaan door een fusie van de Informatie Beheer Groep (IB-Groep) en CFI (Centrale Financiën Instellingen).

DUO is een agentschap van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en voert verschillende onderwijswetten- en regels uit.

Een opsomming van de belangrijkste taken:

• De administratie en verstrekking van studiefinanciering en studiegerelateerde tegemoetkomingen.
• Innen van studiegeld en studieschuld.
• Financiering van onderwijsinstellingen.
• Onderhoud van het register (Basisregistratie Instellingen, BRIN) waarin alle scholen en instellingen staan.
• Erkennen en legaliseren van diploma’s.

Aanloopfase

Na het afronden van een studie bent u nog niet direct verplicht om de schuld af te lossen. U bent dan in de zogenaamde aanloopfase. Deze fase duurt precies twee jaar en start altijd in de maand januari na het kalenderjaar waarin de studie is afgerond of gestaakt.

Voorbeeld:

Hein behaalde op 18 oktober 2016 zijn hbo-diploma. Zijn aanloopfase start op 1 januari 2017 en eindigt op 31 december 2018.

Aflosfase

Na twee jaar aanloopfase start de zogenaamde aflosfase. Dat is het moment waarop u verplicht bent om iedere maand een bedrag af te lossen aan DUO. Net als bij andere leningen, zoals een creditcard of hypotheek, bent u verplicht om rente te betalen aan DUO. Gelukkig is het rentepercentage relatief laag.

Jokerjaren

Tijdens de aflosfase is het mogelijk om het terugbetalen van uw studieschuld maximaal 5 jaar stop te zetten, bijvoorbeeld als u tijdelijk minder financiële middelen heeft. Deze jaren noemt men ook wel de jokerjaren. Hoewel de reden voor het aanvragen van jokerjaren er niet doe doet, zijn er wel een aantal regels gebonden aan de jokerjaren:

• De aflossingsvrije periode moet worden aangevraagd voor de eerste dag van de maand waarin de jokerjaren ingaan.
• De aflossingsvrije periode is minimaal 3 maanden en maximaal 5 jaar.
• De rente over de studieschuld blijft doorlopen (en dus oplopen).
• De aflosvrije periode verlengt de deadline voor het terugbetalen. Stel: u heeft een terugbetalingstermijn van 15 jaar en u gebruikt drie aflossingsvrije jokerjaren. Dan wordt de totale terugbetalingstermijn 18 jaar.

Looptijd

De aflosfase duurt maximaal 15 jaar (oude leenstelsel) of 35 jaar (nieuwe leenstelsel). Inclusief de jokerjaren betreft het dus een betalingstermijn van maximaal 20 of 40 jaar. Valt u vanwege omstandigheden voor uw hbo- of universitaire studie zowel onder het oude als het nieuwe stelsel? Dan kunt u zelf kiezen of u in 15 of 35 jaar terugbetaalt.

Aflosbedrag

Ongeacht de hoogte van uw studieschuld betaalt u minimaal 45,41 euro per maand (oude stelsel). Naarmate u een hogere lening heeft, betaalt u meer. Ook het rentepercentage speelt een rol in het maandbedrag dat u dient te betalen. De onderstaande tabel geeft een indicatie van het maximale bedrag dat u maandelijks dient terug te betalen op basis van het oude stelsel (bron: DUO).

Als u onder het nieuwe leenstelsel valt, is de aflosfase langer en heeft daarom ook invloed op verplichte maandbedrag. Hieronder een overzicht met indicatie voor uw maandelijkse aflosbedrag (bron: DUO).

Draagkracht

Afhankelijk van uw inkomen wordt uw draagkracht bepaald. Het maandbedrag kan daardoor lager uitvallen, maar nooit hoger. Uw draagkracht wordt automatisch bepaald tenzij u valt onder de terugbetalingsregels van voor 2012. In dat geval kunt u uw eigen inkomen opgeven en het maandbedrag daarop laten afstemmen.

Rente

De hoogte van uw rente is afhankelijk van het laatste jaar waarin u recht had op een beurs/lening of ov-kaart. Het rentepercentage staat vijf jaar vast en wordt dan weer aangepast. De hoogte van de actuele rentepercentages kunt u hier berekenen.

Verandering in uw aflosbedrag

De onderstaande tabel geeft de oorzaken voor het veranderen van uw aflosbedrag

Tips studieschuld

Het is raadzaam om tijdig te beginnen met het aflossen van uw studieschuld. Zeker als u daar de middelen voor heeft. Hieronder worden daarvoor twee belangrijke redenen geven.

Minder rente

Als u meteen begint met aflossen, bespaart u veel geld, omdat u over iedere euro die u aflost geen rente meer hoeft te betalen. Bovendien wordt uw aflosbedrag direct lager (indien gewenst). Indien u voldoende inkomen of spaargeld heeft, wordt sterk aangeraden om uw lening sneller terug te betalen. Hoe eerder de schuld is afgelost, hoe minder rente u betaalt.

Rekenvoorbeeld rente:

Rick heeft een studieschuld van 15.000 euro tegen een gemiddelde rente van 1,25 procent. Maandelijks betaalt hij 92 euro aan DUO. Na 15 jaar is zijn lening (inclusief rente) afbetaald. Gedurende die 15 jaar heeft hij echter wel meer dan 1500 euro aan rente moeten betalen. Als hij eerder (meer) had afgelost, was de totale rente lager uitgevallen.

Hogere hypotheek

Uw studieschuld heeft invloed op de hoogte van uw maximale hypotheek. Bij het verstrekken van een hypotheek wordt hier namelijk naar gevraagd. Hoewel een studieschuld niet staat geregistreerd bij het BKR heeft deze wel invloed op het maximale bedrag dat u kunt lenen bij een hypotheekverstrekker.

Bij het bepalen van uw maximale hypotheek wordt enkel gekeken naar uw oorspronkelijke studieschuld en niet naar het resterende bedrag. Uitzondering hierop is als u extra heeft afgelost. Dit dient u echter wel duidelijk aan te geven en te bespreken met uw hypotheekadviseur. In de meeste gevallen zal er dan een nieuwe calculatie plaatsvinden waardoor u toch meer kunt lenen voor uw woning.

Volgens het oude leenstelsel wordt 0,75 procent van uw totale studieschuld gezien als een maandelijkse vaste last. Dat bedrag kunt u dus minder aflossen voor uw hypotheek. Bij het nieuwe stelsel is het rentepercentage gedaald naar 0,45 procent van de totale studieschuld.

Hoewel dit niet verplicht is, wordt zeer sterk aangeraden om uw studieschuld nooit te verzwijgen. U heeft bijvoorbeeld geen recht meer op de uitkering van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) als achteraf blijkt dat u niet transparant bent geweest over uw studieschuld.

Rekenvoorbeeld oude leenstelsel:

U heeft in totaal 15.000 euro geleend bij DUO (ib-groep). Volgens de berekening van de hypotheekverstrekker betekent dit dat u maandelijks 112,50 euro aan DUO betaald. Dit bedrag kunt u op maandbasis niet meer besteden om uw hypotheek af te lossen. Gemiddeld gezien kunt u daarom 20.000 tot 21.000 euro minder lenen voor uw hypotheek dan wanneer u geen studieschuld zou hebben.

Rekenvoorbeeld nieuwe leenstelsel:

U heeft een studieschuld van 20.000 euro bij DUO. Volgens berekening betekent dit dat u maandelijks 90 euro afdraagt aan DUO. Dat houdt in dat u ongeveer 17.000 euro minder kunt lenen voor uw hypotheek.

Omgaan met schulden

Het is raadzaam om verantwoord met (studie)schulden en betalingsachterstanden om te gaan. De onderstaande links geven u tips bij het aanpakken en oplossen van uw schulden.

• Zelf schulden aflossen
• Grip krijgen op uw financiële situatie 
• Verhogen van uw inkomsten

Lukt het niet om zelfstandig uw schulden af te lossen? Dan kunt u hulp inschakelen middels het minnelijke of wettelijke traject:

• Minnelijke traject
• Wettelijke traject